MCSM, ul. Łokietka 3, 87-100 Toruń

Historia młynów

Młyny Rychtera lub inaczej Młyny Toruńskie powstawały od roku 1881 do lat 40-tych XX wieku. Do czasu zamknięcia w 1989 r., był to jeden z największych parowych młynów zbożowych na Pomorzu, o łącznej powierzchni 10 606 m2 i kubaturze 44 828 m3.

Pierwszy młyn w Toruńskiej dzielnicy Mokre wybudował w XIX wieku Gustav Regitz. Jego firma znalazła się jednak na skraju bankructwa, więc na części gruntów młyn parowy pobudował inny toruński przedsiębiorca Gustav Gerson. Od niego młyny zakupił i rozbudował warszawiak Leopold Richter. Miejsce wybrane pod inwestycję zaopatrzone było w dwie istotne rzeczy: rzeczkę, której wody miały napędzać koło młyńskie i bocznicę kolejową dworca Toruń-Mokre.

Pierwsze spichlerze i młyn zaczęto wznosić w latach 80-tych XIX wieku, produkcja ruszyła w 1887 r. Młyn parowy zbudowano na planie litery „L” połączony z budynkiem kotła (od strony wschodniej), na zapleczu działki znajdował się skład węgla i stajnie, od strony ul. Kościuszki wzniesiono dom ogrodowy z budynkiem gospodarczym i stajnią. W 1909 r. do południowej ściany młyna dostawiono spichlerz, a w 1916 r. przed jego zachodnią elewacją zbudowano dodatkowy spichlerz, obydwa budynki zaprojektował E. Hoffmann. W okresie międzywojennym dokonano przebudowy i modernizacji kompleksu, które w efekcie zatarły pierwotny wygląd Młyna Parowego Leopolda Rychtera. W 1941 roku część budynku strawił pożar. Wówczas Niemcy dobudowali do kompleksu nowy młyn żytni z charakterystyczną bryłą nawiązującą do toruńskiego gotyku.

Na ścianie budynku od strony ul. Kościuszki znajduje się pomnik martyrologii młynarzy, składający się z 2 tablic oraz znicza w formie koła młyńskiego, odsłonięty w 1967 r. Pomnik poświęcony zamordowanym przez hitlerowców pracownikom młyna, podejrzanym o udział w sabotażu przygotowanym przez Polską Armię Powstania w 1941 r.